III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego jest jedną z najstarszych tego typu szkół w Krakowie. Powstało na mocy decyzji z dnia 27 marca 1906 jako Cesarsko – Królewskie Gimnazjum V i mieściło się w centrum Krakowa, w budynku przy ulicy Jana Kochanowskiego 5. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku szkoła zmieniła nazwę na V Państwowe Gimnazjum Neoklasyczne, a następnie na V Państwowe Gimnazjum i Liceum typu humanistycznego.
W latach okupacji hitlerowskiej szkoła została zamknięta, ale zarówno nauczyciele, jak i młodzież, nie zaprzestali działalności, aktywnie uczestnicząc w organizacji i prowadzeniu tajnego nauczania.
Po wyzwoleniu Krakowa i zakończeniu II wojny światowej, V Gimnazjum już w 1945 roku wznowiło pracę w budynku przy ulicy Jana Kochanowskiego.
W roku szkolnym 1953/54 nastąpiła zmiana nazwy na III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego i pod tą nazwą działa do dziś – od 1968 roku w budynku na osiedlu Wysokim 6.
W 1968 roku III Liceum przyłączyło się do tzw. „szkół stowarzyszonych” biorących udział w eksperymencie pedagogicznym UNESCO i za działalność w tej organizacji w roku 1979 sekretarz generalny wyróżnił szkołę Medalem UNESCO.
W roku 2014 pan Prezydent Miasta Krakowa oddał do użytku szkoły pasywną halę widowiskowo-sportową.
Szkoła posiada tytuły: Szkoły Odkrywców Talentów, Szkoły Przedsiębiorczości, Szkoły Nowych Technologii, Małopolskiej Szkoły z Pasją
Nasze liceum posiada:
- klasopracownie, pracownie przedmiotowe i językowe,
- pracownie przedmiotowe wyposażone w sprzęt multimedialny,
- posiada stałe łącze internetowe,
- dwie bardzo dobrze wyposażone pracownie komputerowe,
- internet bezprzewodowy na terenie całej szkoły,
- bibliotekę z bardzo bogatym i atrakcyjnym księgozbiorem (30 000 woluminów) i katalogiem elektronicznym oraz dostępem do Internetu,
- siłownię, salę gimnastyczną i boiska szkolne, dostęp do boiska ze sztuczną trawą (krytego pod balonem w zimie!),
- stołówkę oraz bufet,
- monitoring,
- dogodny dojazd ze wszystkich punktów Krakowa.
„Trójka” dzisiaj
Obecnie „Trójka”- w której tradycja łączy się z nowoczesnością, a priorytetem jest dobro ucznia – należy do najbardziej popularnych i cenionych szkół Krakowa. Wyrazem tego jest nie tylko opinia o niej jako „szkole sprzyjającej uczniom” i zyskane przez nią ostatnimi laty tytuły np. Szkoły Odkrywców Talentów, Szkoły Przedsiębiorczości, Szkoły Nowych Technologii, Małopolskiej Szkoły z Pasją, ale przede wszystkim – prawie 100% zdawalność matury, a także wysoki wskaźnik EWD (obiektywnej miary poziomu nauczania). Tak duża efektywność pracy Liceum jest niewątpliwie spowodowana kilkoma czynnikami. Po pierwsze – wysoko wykwalifikowana kadra profesorów w przyjacielskiej atmosferze i z wielkim zapałem towarzyszy uczniom w odkrywaniu prawd i zasad różnych nauk na lekcjach szkolnych i pozaszkolnych, ponadto różnorodne dziedziny wiedzy uczniowie mogą zgłębiać również dzięki bardzo ciekawej autorskiej ofercie przedmiotów uzupełniających, jaka kierowana jest do nich w ramach poszczególnych klas.
Niewątpliwie ważne znaczenie w indywidualnym rozwoju młodych ludzi mają także – inicjowane przez Dyrekcję, uczniów i nauczycieli – różne projekty. Dzięki nim nastolatkowie pogłębiają swoją wiedzę, poszerzają kompetencje komunikacyjne, ale także realizują swoje marzenia i kształtują postawę obywatelską.
Trójka to jednak nie tylko nauka na wysokim poziomie oraz różnorodne projekty w ramach których uczniowie ćwiczą i rozwijają tzw. kompetencje kluczowe! Trójka to również przyjaźnie na całe życie, to rejs żaglowcem czy rywalizacja sportowa w Licealiadach, to również akcje charytatywne czy – międzypokoleniowe spotkania.
A w ostatnim dziesięcioleciu tak wiele się wydarzyło!
Dwadzieścia pięć razy mieliśmy okazję być gośćmi Salonu „Trójkowe Czwartki”, pięciokrotnie świętowaliśmy Dzień Edukacji Narodowej wraz z naszymi emerytowanymi koleżankami i kolegami, a dziesięciokrotnie przeżywaliśmy z nimi chwile wzruszenia w czasie Styczniowych Spotkań Opłatkowych. Dziesięciokrotnie realizowane Dni Kultury Świata pozwoliły nam poczuć się obywatelami świata, a corocznie celebrowane polskie Święta i Rocznice budowały naszą narodową tożsamość. Szkolne akcje charytatywne otwierały nasze serca: ośmiokrotnie uczestniczyliśmy w Szlachetnej Paczce, siedmiokrotnie organizowaliśmy Kiermasz na Rzecz Małopolskiego Hospicjum Dla Dzieci, pięciokrotnie pomagaliśmy naszym rodakom na Wschodzie w ramach akcji „Kresy” i „Rodacy – Bohaterom”. Dziesięciokrotnie dzięki Dniom Humanisty – mogliśmy obserwować, jak twórczość wybitnych artystów inspiruje talenty literackie, plastyczne, fotograficzne czy recytatorskie. Dwudziestokrotnie podziwialiśmy talenty reżyserskie i aktorskie członków naszej szkolnej społeczności w czasie spektakli z okazji Dnia Patrona Szkoły i Wigilii Szkolnych. Teatr Łaźnia Nowa” dziesięciokrotnie był areną zmagań artystów teatru, muzyki i tańca. Dziesięciokrotnie podziwialiśmy inwencję twórczą uczniów w czasie organizowanego z inicjatywy Samorządu Uczniowskiego szkolnego Dnia Luzaka. Dwukrotnie już dzięki nowej inicjatywie Debat Oksfordzkich rozwijaliśmy nasze umiejętności dyskutowania w czasie Konkursu „Aurea Dicta”.